Pierwsza pomoc przy oparzeniach

Oparzenia to – upraszczając – uszkodzenie skóry i (w zależności od stopnia) głębiej położonych tkanek, narządów. W zależności ….

Oparzenia to – upraszczając – uszkodzenie skóry i (w zależności od stopnia) głębiej położonych tkanek, narządów. W zależności od źródła oparzenia dzielimy na: termiczne, chemiczne, wywołane działaniem prądu elektrycznego (zobacz porażenie prądem ), czy promieniowania (naturalnego lub sztucznego).

Ze względu na głębokość oparzenia dzielimy na:

I stopnia – oparzenie obejmuje naskórek, w miejscu oparzenia występuje zaczerwienieni i ból. Po 2-3 dniach występuje swędzenie oparzonego obszaru. Objawy zazwyczaj ustępują po kilku dniach. Z tego typu oparzeniem mamy do czynienia najczęściej w okresach intensywnej ekspozycji na światło słoneczne (oparzenia słoneczne).

II stopnia – oparzenie obejmuje nie tylko naskórek, ale również część skóry właściwej (w przypadku powierzchniowym) lub pełną grubość skóry właściwej (w przypadku oparzenia głębokiego).  W obu wariantach pojawia się pęcherz z płynem surowiczym, a w przypadku oparzenia głębokiego pozostają blizny.

III stopnia – oparzenie obejmuje całą skórę, nie boli – skutek uszkodzenia nerwów czuciowych. Po oparzeniu skóra przyjmuje barwę od perłowo białej po brunatną, jest sucha, twarda i goi się długo – zwykle wymaga przeszczepu. Po takim oparzeniu pozostają blizny.

Poza trzema podstawowymi stopniami oparzenia w klasyfikacji ujęte są jeszcze stopnie od czwartego do szóstego – w zależności od skutków (martwica obejmująca mięśnie, kości i inne narządy).

Jeśli chodzi o rozmiar oparzenia istnieje kilka reguł, które pozwalają w przybliżony sposób oszacować jego wielkość.

Reguła dłoni – zakłada, że powierzchnia dłoni osoby parzonej odpowiada 1% powierzchni jego ciała. Reguła ta ma zastosowanie w przypadku osób dorosłych.

Reguła „dziewiątek” (Wallace’a):

• powierzchnia głowy, każdej z kończyn górnych stanowi po 9% powierzchni ciała
• powierzchnia przednia tułowia to 18% (9% powierzchnia brzucha oraz 9% powierzchnia klatki piersiowej)
• powierzchnia tylna tułowia stanowi również 18% powierzchni ciała.
• powierzchnia każdej kończyny dolnej to odpowiednio 18%.
• powierzchnia krocza 1%.

Reguła „piątek” – stosujemy ją do oceny rozległości oparzeń u niemowląt:

• powierzchnia głowy, przodu i tyłu tułowia stanowi po 20% powierzchni ciała.
• na każdą kończynę przypada 10% ogólnej powierzchni.

Postępowanie po oparzeniach:

1. Chłodzimy skórę czystą wodą. Woda nie może być lodowata – temp. ok 20 st. C. Chłodzimy miejsce przez ok. 15-30 minut lub do czasu, w którym minie ból. Oparzenie najlepiej chłodzić pod bieżącą wodą. W zależności od możliwości możesz także (np. w przypadku poparzenia dłoni) zanurzyć ją np. w wiadrze z wodą i delikatnie poruszać mieszając wodę. Jeśli jest to niemożliwe, okładaj oparzoną powierzchnię kompresami nasączonymi wodą. Przy oparzeniu jamy ustnej możesz płukać zimną wodą lub ssać kawałki lodu.
2. W trakcie schładzania postaraj się usunąć odzież (rozcinając ją) – zdejmując np. dziecku ubranie, na które wylało gorącą ciecz możesz poparzyć kolejne miejsca na ciele. Jeżeli ubranie przywarło do skóry w miejscu oparzenia nie zdejmuj go. Jeśli w miejscu oparzenia masz założoną biżuterię (pierścionki, kolczyki, zegarek, etc.) postaraj się jak najszybciej je zdjąć.
3. Po zakończeniu schładzania zakładamy wilgotny opatrunek z jałowej gazy lub opatrunek hydrożelowy. Nie dotykaj rany, nie przebijaj pęcherzy i nie smaruj (maścią, kremem, białkiem jaja kurzego, tłuszczami, margaryną, czy alkoholem).

Każde oparzenie – co do zasady – powinno zostać skonsultowane z lekarzem. W praktyce jeśli oparzenie dotyczy niewielkich obszarów i jest I stopnia mało kto konsultuje je z lekarzem. Nie mniej jednak jeśli oparzenie dotyczy dziecka należy bezwzględnie skonsultować je z lekarzem. Tak samo w przypadku oparzeń rozległych lub jeśli objawy niewielkiego oparzenia nie ustępują, a pojawia się np. zaczerwienie, obrzęk, ból, gorączka lub rana nie goi się. W każdym wypadku, w którym nie jesteś pewien lub masz podejrzenia, że dzieje się coś niepokojącego skonsultuj się bezzwłocznie z lekarzem.

Bez względu na rodzaj oparzenia podczas niesienia pomocy pamiętajcie o bezpieczeństwie własnym. Dotyczy to wszystkich sytuacji, ale szczególnie niebezpieczne są oparzenia chemiczne ze względu na fakt, iż środek powodujący oparzenie może być substancją lotną.  Pamiętajcie, aby zawsze w przypadku zagrożenia wezwać pomoc (zobacz wzywanie pomocy ). W każdym przypadku rozległego i ciężkiego oparzenia ciała poszkodowany musi jak najszybciej zostać objęty specjalistyczną pomocą medyczną.